Otomobiller Düşünülünce Beygir Gücü ve Tork Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Bir araç satın almayı planlıyorsanız, konfor, teknoloji ve performans gibi faktörler ilk akla gelen unsurlar arasında yer alır. Bu noktada sürücülerin tercihlerine göre hangi kriterlerin önemli olduğuna bağlı olarak araç seçiminde farklı nedenler ön plana çıkabilir.
Performansı öncelikli olarak değerlendiren sürücülerin, araçlarının performansını belirleyen iki kritik terim hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir: Tork ve beygir gücü.
Beygir gücü ile tork, birbirlerini tamamlayıcı unsurlar olsalar da, temel anlamları oldukça farklıdır. Sıklıkla karıştırılan bu iki terimi derinlemesine inceleyelim. Peki, tork ile beygir gücü arasındaki gerçek fark nedir? 👇
Beygir Gücü Nedir?
Beygir gücü, tanımlandığında, bir atın ürettiği güç anlamına gelir. Bu terimi ilk olarak James Watt, bir atın belirli bir yükle yaptığı işi keşfettiğinde kullanmıştır. Watt, 1872 yılına ait araştırması sırasında bir atın 45 kilogram yükü 1 saniyede 1.11 metre uzaklığa taşıyabildiğini gözlemlemiştir.
Beygir gücü (Horse Power - HP) kavramını geliştirerek otomotiv mühendisleri, otomobillerdeki beygir gücünü 75 kilogram ağırlığı 1 saniyede 1 metre ileriye itme kapasitesinde tanımlamıştır. Yani, aslen atın gücünden esinlenmiş olsa da, otomobildeki HP değeri gerçek bir atın sahip olduğu güçle birebir örtüşmez.
Aynı zamanda beygir gücü terimi, sanayi devrimi sırasında makinelerin gücünü değerlendirirken de kullanılmıştır.
Aracın Beygir Gücü Hesaplama Yöntemi
Otomobillerdeki kilowatt (KW) değeri, 1.341 ile çarpıldığında aracın beygir gücü elde edilir. Örnek olarak, 100 KW gücünde bir aracın yaklaşık 134,1 HP gücüne sahip olduğu söylenebilir. Ayrıca, 1 beygir gücü, 1.014 PS değerine eşittir ve bu, aracın motor gücünü ifade eder.
Motor Gücü Nedir?
Motor gücü, aracın sahip olduğu HP değeri ile tanımlanır. Daha anlaşılır bir ifadeyle, bir otomobilin ulaşabileceği en yüksek hız ya da üretebileceği güç olarak düşünebilirsiniz.
Şehir içi kullanım için tasarlanmış bir otomobilin yeterli bir performansa sahip olabilmesi için en az 90 beygir gücüne sahip olması beklenir.
Tork Nedir ve Arabada Ne İşe Yarar?
Tork, fiziksel anlamda bir cismin dairesel hareketinin kaynağını oluşturan kuvvet olarak tanımlanır. Torkun birimi NewtonMeter (Nm) olarak ifade edilir. Formülünde 'kuvvet x kuvvet kolu (mesafe)' şeklinde tanımlanır ve aynı zamanda 'dönme momenti' olarak da bilinir.
Otomobillerde torkun anlaşılması için motorun çalışma mantığına bakmak gerekir: Motorlar dairesel hareket ile çalışarak gücü üretir. Dolayısıyla, motordan tekerleğe iletilen itme kuvveti torku ifade eder.
Tork, bir otomobilin ivmelenmesini sağlar ve taşıma kapasitesini belirler. Vites değiştirme sırasında tork seviyesi de değişir. Önemli bir not olarak, yüksek torkun düşük devirlerde daha etkili bir çekiş sağladığını belirtmek gerekmektedir; çünkü tork arttıkça dönme kuvveti de artış gösterir. Ayrıca elektrikli motorların içten yanmalı motorlar kadar yüksek tork ürettiği de bilinmektedir.
Tork Hakkında Bilmeniz Gereken Hususlar
Motor torku: Motorun krank milinde üretilmektedir.
Tekerlek torku: Asıl hareketi sağlayan güçtür. Motordan alınan tork, aktarma organlarından geçerek tekerleğe ulaşır.
Torku etkileyen başlıca unsurlar şanzıman ve diferansiyeldir.
Düşük viteste yüksek tork ile düşük hız elde edilir.
Yüksek viteste ise düşük tork ve yüksek hızdan bahsetmek mümkündür.
Yokuş yukarı çıkarken yüksek tork sağlamak için düşük vites tercih edilir.
Yüksek hızda, direncin az olduğu yerde düşük tork yeterlidir.
Düşük devirde yüksek tork değerine sahip araçlar, etkileyici bir çekiş gücüne sahiptir. Bu tür araçlar daha az yakıt tüketerek yüksek performans göstermektedir. Torkun otomobillerdeki en kritik işlevleri, hızlanma esnasında yüksek hıza ulaşmayı sağlamak, yokuş çıkarken ya da yük taşıyorken aracın çekişini kaybettirmemek ve klima gibi ek unsurları çalıştırmaktır. Ayrıca, vites geçişlerinde ara hızlanmayı kolaylaştırarak sürüşü daha konforlu hale getirir.
Beygir Gücü ile Tork Arasındaki Fark Nedir?
Tork, daha çok çekiş kuvveti ile alakalıyken, beygir gücü hıza odaklanır. İhtiyaç duyulan güç kapsamı farklıdır ve bu temel ayrımı oluşturur. Örnek olarak, yarış araçlarının yüksek beygir gücüne sahip olmalarının nedeni, yüksek hız gereksinimleridir. Ancak tork değeri hızlı bir şekilde etkilemez.
Motor Gücü ve Çekiş Gücü Arasında Her Zaman Doğru Orantı Bulunmaz!
Yüksek motor gücüne sahip olan bir otomobil, yüksek çekiş gücü sunmak zorunda değildir. Çekiş gücünün analizi için çoğu zaman tork değerine göz atılır.
Bir otomobil hem hızlı hareket edebiliyor hem de yüksek çekiş gücüne sahip olduğunda, bu durum her iki özelliğin de güçlü olduğunu gösterir.
